مدیر اجرائی کشور یا رئیس جمهور، و رهبری

 

امروز رئیسی برای ریاست جمهوری ثبت نام کرد. کمی به طنز می ماند، زیرا در نظام ولایت فقیه، قدرت و اختیارات ریاست قوۀ قضائیه از رئیس جمهور بیشتر است. تنها امتیاز ریاست جمهوری در حال حاضر، در دست داشتن منابع مالی ثروت ملی است که می تواند بر طبق روال جاری، به خصوص پس از ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی، بخشی از آنها را بین دار و دستۀ خودش تقسیم کند. اما آنطور که گفته می شود، رئیسی نه دار و دسته دارد ونه چندان به دنبال انباشت مال می باشد. هدف او از ثبت نام به احتمال زیاد برای دست یابی به پست ریاست جمهوری می باشد. حالا باید دید ریاست جمهوری چه سودی را می تواند برایش رقم بزند؟ بدون شک، هدف نهائی می تواند پست رهبری باشد. او در کارنامۀ خودش ریاست یک قوه را دارد، دست یابی به ریاست قوۀ اجرائی هم از او یک شخصیت بی رقیب را برای رهبری خواهد ساخت. اما با گذشته ای که دارد، نمی توان با قاطعیت گفت که رأی دهندگان حاضر باشند به او رأی دهند که در صورت رأی نیاوردن، بهانه و ابزاری خواهد شد در دست رقیبانش تا فرصت را برای پست رهبری از دست او خارج کنند. از حالا تا انتخابات معلوم خواهد شد شانس او چه اندازه است. اگر شانس او در انتخابات کم ارزیابی شد، خامنه ای در یک سخنرانی از او خواهد خواست، به دلیل اوضاع بد قوۀ قضائیه بهتر است ایشان در مقام خود بماند تا با "مدیریت قاطع ایشان"، معضلات این قوه را بر طرف گرداند و عدالت اسلامی را در آن قوه پیاده نماید. در این حالت او به سود یکی از کاندیداهای مورد نظر کنار می رود. شانس رهبری رئیسی در میان افرادی که در مظان رهبری قرار دارند زیاد است. اول اینکه سن او زیاد نیست و مدت زیادی می تواند استمرار نظام را ضمانت کند. فرزند پسر ندارد، بنابراین دست اندرکاران با خیالی آسوده تر می توانند به او نزدیک شوند و از وجود "احمد" یا "مجتبی"ی دیگری خلاص باشند. همسر و دخترانش تحصیل کرده و استاد دانشگاه هستند که نسبت به رهبران پیشین یک امتیاز است. در کل امتیازات بیشتری از دیگرانی که درون نظام هستند دارا می باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که او به آسانی زیر بار یک شکست دیگر نخواهد رفت، مگر اینکه توان تقلب را در اختیار داشته باشند. فرض دیگر می تواند این باشد که خامنه ای او را به کاندیدا شدن ترغیب کرده باشد تا با شکست او در انتخابات، راه را برای رهبری مجتبی فراهم کند، همان کاری که با میرحسین موسوی کرد. البته بعضی ها اعدام های دهۀ 60 را مانعی بر سر راه او  می دانند که تصور اشتباهی است. یادآوری می کنم که خمینی بنیان گذار نظام و رهبر وقت، بدون محاکمه، حکم اعدام هزاران نفر را صادر کرد و تا آخر عمر در آن مقام باقی ماند. از نظر خارج هم نمی تواند مانعی به حساب آید زیرا بن سلمان آشکارا حکم قطعه قطعه کردن جمال خاشقچی را صادر کرده بود که عکس العملی جدی از سوی غرب در بر نداشت. علاوه بر این ها، مگر می توان دیگر کاندیداهای مطرح را در جنایات انجام شده مسئول به حساب نیاورد؟

اما از آنجائی که لاریجانی از سوی خامنه ای مسئول رابطه با چین بوده است، احتمالا رئیس جمهور شدن او، در حالی که مورد خشنودی چینی ها را فراهم خواهد کرد، تهدید و اهرم فشاری در مذاکرات برای آمریکا و اروپا و حتا روسیه به حساب خواهد آمد. حرف شنوی او از خامنه ای و داشتن پرونده های فساد خانوادگی، از او یک رئیس جمهور حرف شنو و مطیع می سازند. رئیسی می تواند به سود او کنار رود و پیروزی او را تضمین نماید. در این صورت، جواد ظریف هم برای ادامۀ مذاکرات برجام همچنان وزیر امور خارجۀ حکومت جدید در پستش ابقاء خواهد شد. این ترکیب حکومت با سیاست کلی نظام مبنی بر داشتن مناسبات با غرب و شرق انطباق پیدا می کند.