(حَرثَ)
مفسرین در تفسیر این آیه تقریبا متفق القولند. واژۀ کلیدی
این دو آیه، "حَرثَ" می باشد که مفسرین با وجود یک نظر نبودن در مفهوم
این واژه، اکثرا آن را در این آیات مزرعه یا کشتزارتلقی کرده و آیه را به صورتی
تفسیر کرده اند که خواهیم دید که پیام قرآن ربطی به برداشت این مفسران ندارد.
وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ
أَذىً فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ فِي الْمَحِيضِ وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى
يَطْهُرْنَ فَإِذا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ إِنَّ
اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ (222) نِساؤُكُمْ
حَرْثٌ لَكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ وَ قَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ
وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّكُمْ مُلاقُوهُ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ
(223).
ترجمۀ آیه ها به نقل از المیزان:
از تو از مساله حيض مىپرسند بگو آن آزارى است
براى زنان پس بايد كه از زنان در حال حيض كناره گيرى كنيد و با ايشان نزديكى جنسى
ننمائيد تا وقتى كه پاك شوند پس همين كه غسل كردند مىتوانيد آن طور كه خدا
دستورتان داده با ايشان نزديكى كنيد كه خدا مردم تائب را دوست مىدارد و آنهايى را
هم كه در پى پاك شدن هستند دوست مىدارد (222).
زنان شما كشتزار شمايند از هر طرف خواستيد به
كشتزار خود درآئيد و در صدد پديد آوردن يادگارى و نسلى براى خود برآئيد و از خدا
پروا كنيد و بدانيد كه شما او را ديدار خواهيد كرد و مؤمنين را بشارت ده (223).
همان طور که از ترجمه استنباط می شود، حَرثَ،
کشتزار یا مزرعه ترجمه شده است. در صورتی که خواهیم دید این واژه در قرآن به معنای
محصول، بارآوری، فرآورده و نتیجۀ کاشتن و تخم گذاری و به طور کلی نتیجۀ یک فعالیت
و عمل می باشد. و این مفهوم و برداشت از این واژه، بسیار مهم و اساسی می باشد زیرا
با این برداشت ترجمۀ آیات به صورت زیر تغییر می کند:
ازتو از حیض می پرسند، بگو رنجی است که زنان در
آن حال تحمل می کنند، وتا پاکی با آنان نزدیکی نکنید، وبعد همان گونه که خدا
امرکرده با آنان نزدیکی کنید که خدا توبه کنندگان را دوست میدارد و کسانی هم که به
انتظار پاک شدن به سر می برند را دوست می دارد (222).
زنانتان برای شما فرآور- بارآور(فرآوردن)
هستند، وارد فرآوری شوید، و هر زمان خواستید خودتان اقدام کنید، از خدا تقوا جوئید
و بدانید اورا دیدار خواهید کرد و مؤمنین را بشارت ده (223).
لازم به تذکر است که قید أنی در آیۀ 223 هم
مکانی است و هم زمانی، یعنی هرزمان یا هرمکان. اغلب مفسرین مانند المیزان قید مکان
را برگزیده اند و گفته اند از هرجا که خواستید وارد شوید. واین درست نیست زیرا در
آیۀ قبلی از زمان (زمان پریود زنان) سخن می گوید، بنابراین در این آیه هم اشاره به
زمان نزدیکی یعنی زمانی که زن پریود نیست می باشد. توضیحات زیر هم لازم می آیند:
- آیه خطاب به مردان است ودر پی سئوالی نازل
شده که از پیامبر پرسیده اند که قطعا پرسش کنندگان مرد بوده اند که آیه خطاب به
آنان نازل شده است. از آیۀ اول پیداست هدف سؤال هم نزدیک شدن به زنان هنگام پریود
بوده است. آیۀ بعدی این پیام را با یادآوری باردار شدن زن، به مردان می دهد که زن
را به عنوان یک شیء جنسی تلقی نکنند و یادآوری می کند که مردان از تولید نسل
عاجزند و این فضل به زنان تعلق دارد.
- همزۀ مزرعه (مکان) در "زنان مزرعۀ
شماهستند" مالکیت مرد بر مزرعه را می رساند که با جملۀ از هرجائی که خواستید
وارد شوید، این مالکیت کامل می شود که با تعریف انسان در قرآن در تضاد قرار می
گیرد. در صورتی که حَرثَ به معنای بارآورنده، فضلی از فضل های زن (تولید مثل) می
شود که به خودش تعلق دارد. حامله شدن حضرت مریم بدون دخالت مرد، تأکیدی بر این
تعلق دارد.
- در آیۀ 223 اختیار زمان تولید مثل را به
طرفین می دهد، "انفسکم" (خودتان)، اما این برداشت را هم می توان کرد که
منظور از خودتان، مردان باشند زیرا خطاب آیه به مردان بوده است که این معنابا عرف و اصولی از قرآن خوانائی ندارد.
حال به دنبال مفهوم واژۀ کلیدی حَرثَ درقرآن می پردازیم:
در قرآن 14 بار ازاین واژه و مشتقات آن استفاده شده است.
- در آیۀ 22 از سورۀ قلم، جوامع الجامع (جلد 6 صفحۀ 315)
واژۀ حرث را "برداشت محصول" می داند. أَنِ اغْدُوا عَلى حَرْثِكُمْ يعنى اگر شما
قصد چيدن (انگور) و درويدن (گندم و غيره) و بريدن خرما را داريد صبح زود روى
بياوريد.
- در همین آیه تبیین القرآن می نویسد: حرثکم به معنای ثمرکم
می باشد.
- در آیۀ 20 از سورۀ شورا، حرث به معنای پاداش- فرآورده-
بهره- فوائد آمده است: مَنْ كانَ
يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَ مَنْ كانَ يُرِيدُ حَرْثَ
الدُّنْيا نُؤْتِهِ مِنْها ... هر كه كشت
آخرت را بخواهد كشت او را زياد ميكنيم و هر كه كشت دنيا را بخواهد از آن باو
ميدهيم (المیزان جلد 18 ص 57).
- در آیۀ 136 و138 از سورۀ انعام، و 14 آل عمران این واژه
به معنای محصولات یا تولیدات کشاورزی می باشد.
- درآیۀ 63 از سورۀ واقعه در المیزان جلد 19 ص 234 آمده
است: كاشتن و كشت
(اقرب الموارد) أَ فَرَأَيْتُمْ ما تَحْرُثُونَ أَ أَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ
نَحْنُ الزَّارِعُونَ. بمن بگوئيد دانهايكه ميكاريد آيا شما آنرا ميرويانيد يا ما
رويانندهايم؟ در این
آیه حرث به معنای کشت، تخم کاشتن برای باروری می باشد.
- وَ إِذا تَوَلَّى
سَعى فِي الْأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيها وَ يُهْلِكَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ وَ
اللَّهُ لا يُحِبُّ الْفَسادَ (بقره آیۀ 205).
وقتى بر مىگردند در گستردن فساد در زمين مىكوشند و به هلاکت حرث و نسل
دست مىاندازند با اينكه خدا فساد را دوست نمىدارد.
- درآیۀ 117 سورۀ آل عمران آمده است: أَصابَتْ
حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ: يعنى كشت (محصول) و زرع را در جايى کردند كه
قبل از رسيدن و بهرهبردارى هلاك و نابود مىشود، يا مقصود اين است كه كشت در غير
فصل خودش صورت گرفته و سرما به آن رسيده و نابودش كرده است، و معنى آيه اين است كه
مانند زراعتى است كه باد به آن اصابت كرده است. (ترجمه بيان السعادة، ج3، ص: 372 ).
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر